Σήμανση στα Ελαστικά: πως να κατανοήσετε τις πληροφορίες

Παρατηρώντας ένα λάστιχο αυτοκινήτου από την εξωτερική πλευρά, διακρίνουμε μια σειρά από σημάνσεις που παρέχουν χρήσιμες πληροφορίες για το συγκεκριμένο ελαστικό. Σε αυτό το άρθρο θα σας βοηθήσουμε να κατανοήσετε τις σημάνσεις του πλευρικού τοιχώματος του ελαστικού σας, καθώς και την σημασία όλων αυτών  των γραμμάτων και αριθμών.

Οι σημάνσεις με τη μεγαλύτερη γραμματοσειρά συνήθως μοιάζουν κάπως έτσι: 205/55 R16 91V. Ο πρώτος αριθμός (205) αφορά το πλάτος του ελαστικού σε χιλιοστά. Ο δεύτερος αριθμός (55) αντιστοιχεί στο ύψος του ελαστικού ως ποσοστό του πλάτους. Το γράμμα (R) σημαίνει "Radial", που είναι ο τύπος του ελαστικού. Ο αριθμός (16) αναφέρεται στο μέγεθος της ζάντας σε ίντσες, ενώ οι δύο τελευταίοι αριθμοί (91) αναφέρονται στον δείκτη φορτίου και το γράμμα (V) στον δείκτη ταχύτητας. Αυτές οι σημάνσεις είναι οι βασικές και αναλύονται περαιτέρω:

Α. Πλάτος ελαστικού: Το πλάτος του ελαστικού, σε χιλιοστά, μετρημένο από πλευρικό τοίχωμα σε πλευρικό τοίχωμα. 

Β. Προφίλ ή Λόγος διαστάσεων (aspect ratio): Αυτός είναι ο λόγος της εγκάρσιας  διατομής του ελαστικού προς το πλάτος του, εκφρασμένος ως ποσοστό. Το προφίλ 55, στο παράδειγμα της φωτογραφίας, υποδεικνύει ότι το ύψος του ελαστικού είναι το 55% του πλάτους του.

C. Διάμετρος τροχού: Η διάμετρος (ύψος) του τροχού σε ίντσες.

D. Δείκτης φορτίου: Ο δείκτης φορτίου του ελαστικού σας σχετίζεται με τη μέγιστη ικανότητα μεταφοράς του (σε κιλά). Θα βρείτε την ονομαστική τιμή φορτίου του ελαστικού σας στο πλευρικό τοίχωμα, ακριβώς από τη διάμετρο, Για παράδειγμα ένα ελαστικό με δείκτη φορτίου 91 μπορεί να μεταφέρει 615 κιλά βάρους (βλ. πίνακα). Οι τιμές φορτίου και οι τιμές ταχύτητας θα πρέπει να εξετάζονται μαζί όταν αγοράζετε ένα νέο ελαστικό. Συνιστάται να ανατρέχετε στις συστάσεις του κατασκευαστή αυτοκινήτου και να αποκλίνετε μόνο με τη σύμφωνη γνώμη ειδικών. 
Σήμανση XL σε ελαστικά:  Ορισμένα ελαστικά φέρουν επίσης την επισήμανση XL ή Extra Load (βλ. στα δεξιά της φωτογραφίας). Αυτή η σήμανση  δηλώνει ότι το ελαστικό έχει ενισχυθεί, ώστε να μπορεί να φέρει βαρύτερα φορτία από τα τυπικά ελαστικά της ίδιας διάστασης.  Στο παράδειγμα της παραπάνω φωτογραφίας το ίδιο μέγεθος ελαστικού: 205/55R16 91V σε έκδοση Extra Load παρέχει δυνατότητα για 650 kg έναντι 615 kg της τυπικής έκδοσης.

Ε. Δείκτης ταχύτητας: Ο δείκτης ταχύτητας είναι η μέγιστη ταχύτητα για ένα ελαστικό όταν είναι σωστά φουσκωμένο και χρησιμοποιείται υπό το ανάλογο φορτίο. Ο δείκτης ταχύτητας είναι το γράμμα στο τέλος του πλευρικού τοιχώματος, μετά τον αριθμό του δείκτη φορτίου. Ένα ελαστικό με δείκτη ταχύτητας V, όπως στο παράδειγμα, έχει μέγιστη ταχύτητα 240 χλμ./ώρα. Όταν αγοράζετε καινούργια ελαστικά, βεβαιωθείτε ότι ο δείκτης ταχύτητας τους ταιριάζει με τις δυνατότητες ταχύτητας του οχήματός σας.

Άλλες ενδείξεις

Τύπος ελαστικού: Το γράμμα "P" (σε ορισμένες εταιρίς δεν υπάρχει καν) υποδεικνύει ελαστικό επιβατικού αυτοκινήτου (Passenger).

Κατασκευή: Το γράμμα "R" που φέρουν κάποια ελαστικά σημαίνει radial. Σχεδόν κάθε νέο ελαστικό που κατασκευάζεται σήμερα είναι τύπου radial.

Σήμα και αριθμός έγκρισης ECE: Αυτή η σήμανση δηλώνει ότι το ελαστικό συμμορφώνεται με τα πρότυπα της Οικονομικής Επιτροπής των Ηνωμένων Εθνών για την Ευρώπη (UNECE) σε σχέση με τα πνευματικά ελαστικά (Pneumatic tyres). Τα πνευματικά ελαστικά είναι ο τύπος ελαστικού που χρησιμοποιεί πεπιεσμένο αέρα για να υποστηρίξει το βάρος ενός οχήματος. Ο όρος «πνευματικό» αναφέρεται σε οτιδήποτε χρησιμοποιεί βενζίνη ή πίεση αέρα για να λειτουργήσει.

Πληροφορίες πίεσης ελαστικών: Αφορά την μέγιστη πίεση αέρα κατά το  φούσκωμα του ελαστικού. Συμβουλευτείτε το εγχειρίδιο του οχήματός σας για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τη συνιστώμενη πίεση ελαστικών, επειδή μπορεί να έχει αντίκτυπο στην οδηγική συμπεριφορά, το στρίψιμο, το φρενάρισμα και την απόδοση καυσίμου του αυτοκινήτου σας.

Δείκτες φθοράς πέλματος: Τα γράμματα "TWI" δείχνουν τη θέση των δεικτών φθοράς πέλματος του ελαστικού. Θα πρέπει να ελέγχετε αυτούς τους δείκτες τακτικά για να βεβαιωθείτε ότι υπάρχει αρκετό βάθος πέλματος στα ελαστικά σας. Στις περισσότερες χώρες της ΕΕ το ελάχιστο βάθος πέλματος είναι 1,6 mm.

Κωδικός DOT: Ο κωδικός DOT στο ελαστικό είναι μια σειρά από γράμματα και αριθμούς και επίσημα ονομάζεται Αριθμός Αναγνώρισης Ελαστικού του Υπουργείου Μεταφορών (Department of Transportation DOT).

Αυτός ο κωδικός εξυπηρετεί δύο κύριους σκοπούς:

• Ιχνηλασιμότητα & Ασφάλεια – Προσδιορίζει τον κατασκευαστή του ελαστικού, την τοποθεσία του εργοστασίου, το μέγεθος και την παρτίδα παραγωγής. Σε περίπτωση ανακλήσεων ή ελαττωμάτων, ο κωδικός DOT διασφαλίζει ότι μπορούν να παρακολουθούνται παρτίδες από συγκεκριμένα ελαστικά.
• Ημερομηνία Κατασκευής – Τα τελευταία τέσσερα ψηφία του κωδικού DOT δείχνουν την εβδομάδα και το έτος κατασκευής του ελαστικού. Στο παράδειγμα, ο κωδικός 2624 σημαίνει ότι το ελαστικό κατασκευάστηκε την 26η εβδομάδα του 2024.

Εν ολίγοις, ο κωδικός DOT ελαστικού είναι σαν το «πιστοποιητικό γέννησης» του ελαστικού, που σας λέει ακριβώς πού και πότε κατασκευάστηκε. Αυτό είναι σημαντικό επειδή οι περισσότεροι ειδικοί σε θέματα ασφάλειας συνιστούν την αντικατάσταση των ελαστικών κάθε 6-10 χρόνια, ανεξάρτητα από το βάθος του πέλματος, λόγω γήρανσης του ελαστικού.

Αλλαγές σε δείκτη φορτίου και ταχύτητας

Ενδέχεται να υπάρχει δυνατότητα τοποθέτησης ελαστικών με διαφορετικό δείκτη φορτίου και ταχύτητας από εκείνους που υποδεικνύονται στην τεκμηρίωση του κατασκευαστή του οχήματος. Ωστόσο να ανατρέχετε πρώτα στην τεκμηρίωση του κατασκευαστή για να ελέγξετε αν αυτά τα ελαστικά μπορούν να τοποθετηθούν στο όχημά σας και, επίσης, να ελέγχετε αν η χρήση τους επιτρέπεται από την νομοθεσία και τους κανονισμούς.

Βεβαιωθείτε ότι δεν υπερβαίνετε τις προδιαγραφές των ελαστικών ή τους δείκτες ταχύτητας και φορτίου που αναγράφονται στην τεκμηρίωση του κατασκευαστή. Ο αντιπρόσωπος μπορεί να σας βοηθήσει να το επιβεβαιώσετε, πριν από την αγορά ή την τοποθέτηση των ελαστικών.

• Μπορώ να τοποθετήσω ελαστικά με υψηλότερο δείκτη ταχύτητας από εκείνον που συνιστά ο κατασκευαστής;  Ναι, μπορείτε, ωστόσο πρέπει πρώτα να ανατρέξετε στις προδιαγραφές του κατασκευαστή του οχήματος για να ελέγξετε αν μπορούν να τοποθετηθούν στο όχημά σας.
• Μπορώ να τοποθετήσω ελαστικά με υψηλότερο δείκτη φορτίου από εκείνον που συνιστά ο κατασκευαστής; Ναι, μπορείτε, ωστόσο πρέπει πρώτα να ανατρέξετε στις προδιαγραφές του κατασκευαστή του οχήματος για να ελέγξετε αν μπορούν να τοποθετηθούν στο όχημά σας.
• Μπορώ να τοποθετήσω ελαστικά με υψηλότερο δείκτη φορτίου και υψηλότερο δείκτη ταχύτητας από εκείνους που συνιστά ο κατασκευαστής; Ναι, μπορείτε, ωστόσο πρέπει πρώτα να ανατρέξετε στις προδιαγραφές του κατασκευαστή του οχήματος για να ελέγξετε αν μπορούν να τοποθετηθούν στο όχημά σας.
• Μπορώ να τοποθετήσω ελαστικά με χαμηλότερο δείκτη ταχύτητας από εκείνον που συνιστά ο κατασκευαστής; Ναι, μπορείτε να χρησιμοποιείτε ελαστικά με χαμηλότερο δείκτη ταχύτητας (πχ για όλες τις εποχές ή χειμερινά)  εφόσον: α) τοποθετηθεί ένα αυτοκόλλητο που υποδεικνύει το μέγιστο όριο ταχύτητας στο οπτικό πεδίο του οδηγού και β) δεν υπερβαίνετε το μέγιστο όριο ταχύτητας όταν οδηγείτε το όχημα.
• Μπορώ να τοποθετήσω ελαστικά  με υψηλότερο δείκτη φορτίου και χαμηλότερο δείκτη ταχύτητας από εκείνους που συνιστά ο κατασκευαστής; Ναι, μπορείτε να χρησιμοποιείτε ελαστικά για όλες τις εποχές ή χειμερινά (M+S) ελαστικά με χαμηλότερο δείκτη φορτίου και ταχύτητας εφόσον: α) τοποθετηθεί ένα αυτοκόλλητο που υποδεικνύει το μέγιστο όριο ταχύτητας στο οπτικό πεδίο του οδηγού και β) δεν υπερβαίνετε το μέγιστο όριο φορτίου και ταχύτητας όταν οδηγείτε το όχημα.

Προειδοποίηση

Ελέγξτε το εγχειρίδιο κατασκευαστή του οχήματός σας για να προσδιορίσετε τα όρια φορτίου. Η υπερφόρτωση του οχήματός σας ασκεί πίεση στα ελαστικά σας και σε άλλα κρίσιμα εξαρτήματα του οχήματος. Μπορεί να προκαλέσει κακό χειρισμό, αυξημένη κατανάλωση καυσίμου αλλά και αστοχία του ελαστικού. Μπορεί επίσης να οδηγήσει σε σοβαρές ρωγμές, διαχωρισμό εξαρτημάτων ή ακόμα και  "σκάσιμο".

Σημάνσεις Εργοστασιακών Ελαστικών (Original Equipment: OE)

Κλείνουμε τις σημάνσεις ελαστικών με τα ανάγλυφα σημάδια κατασκευαστή οχημάτων που φοράνε ορισμένα αυτοκίνητα κατά την πρώτη κυκλοφορία τους, γνωστά ως Original Equipment: OE ελαστικά ή απλά εργοστασιακά. Στην ουσία πρόκειται για συνεργασία ορισμένων κατασκευαστών αυτοκινήτου με εταιρείες ελαστικών, ώστε να επιλέγεται ένα ελαστικό που θα πληροί οποιεσδήποτε απαιτήσεις απόδοσης για το ολοκαίνουργιο όχημα. Μέσω της συνεργασίας επιλέγεται  ένα ελαστικό που εξισορροπεί τον θόρυβο οδήγησης, την οδηγική συμπεριφορά, την αντοχή και την οικονομία καυσίμου, για να επιτύχει τα συνολικά χαρακτηριστικά που επιθυμεί ο κατασκευαστής αυτοκινήτου. 

Κλείνουμε με τον πίνακα σημάνσεων των κατασκευαστών αυτοκινήτου σε OE ελαστικά.